Venghlui Kohhran Hmeichhe Thuchhuah

MIZO HMEICHHIATE INCHEINA CHUNGCHÂNG

Mizo hmeichhiate incheina hi inzirtîr a tul ta hlê mai. Hnamdangho kan hmuh phâk ve chin kan han en hian an hnam inchei dân an kalsan tâk pawh kan hre lo, engemaw entirnân an hâk/ bih pawhin an hnam incheina an kalsan ve ngai lo. Ram leh hnam a lo changkâng a, kan nunphung leh chezia, hawiher leh duhzâwng a lo danglam zêl a. Kan mithmuh leh beng hriat pawh a danglam lo thei a ni lo. Hmân leh tûn hun inher mil zêla nun thiam kan zir pawh kan tih ngei ngei tûr chu a ni. Mahse, kan hnam incheina zahawm tak leh mawi tak thlauhthla zâwnga inchei hi chu hnam boralzia chi khat, hnamdangten min hmuhsitna thlen thei a nih avângin mizo incheina zahawm tak hi i chhawm nung hrâm teh ang u.
1. (a) Biak In, etc.: Pathian chibai kan bûkna hmunah kawr âwm zau lutuk leh kawr bân bûl lutuk te, kekawr hâk te, pawnfen fên mai te hi chîn loh ni se. Puan bih tham lova la inngaiten kawrfual/ pawnfen chhîng lutuk fên leh hâk loh te, tlereuh inbel nasat lutukte pawh Pathian Biakna hmunah chuan tihloh ni se a thain, a mawi zâwk ang. Hmânlai chuan Mizo nu leh nulate khân ngalrêk pawh lang mang lovin puan an bih hnâp a, kawr an hâk pawhin nghawng bâk lang theiin an ha ngailo. Ram leh hnam nun dân a changkang a, hmanlai ang rengin kan inchei zêl a rem ta lo a nih pawhin, Pathian kan biakna ang hmunah hi chuan kan Mizo puan ngei emaw, a awm hriata inchei thiam hi a mawiin, a zahawm a ni.
(b) Function hmunah: Chanvo kan neih hian Pathian fakna hla kan sa dâwn a nih chuan kan Mizo puan ngei mai bih zêl hi a mawi a, a zahawm bawk.
(c) Inneihna hmunah: Biak In hawng a ni emaw, Hall a ni emaw Kohhran Programme a nih avângin kekawr hâ-a kal mai hi samkhaiin a lang na a, a mawi lo va tih loh ni thei se a tha. Dik tak chuan tleirawl pawh an ni bik lo, kum upa zâwk leh nute hlei hlei hian kan Mizo puanbih aia kekawr tlâwn hâk leh pawnfen fên awlsam mai hi kan uar emaw ni chu tih theih a ni ta, Mizo incheina mawi tak kan tichhe mêk tih kan hre si lo
(d) Mo incheina thu: Mo incheina hi kan thui duhdân leh hâk atâna kan duh hi a ruak kêng kûng ta mah mah lo maw? Pathian Biakna hmun a ni a, inneih ni-a kawr kan hâk dâwn hian kan duhzâwng hi thlâk danglam a tha hlê mai. Inneihna kawr a nih avânga ngaihhnathiam mai ni lo se, an hâkna hmun hi Biak In a ni si a.
(e) Khawhar In: Khawhar Inah pawh hian Mizo puan ngei biha kal hi chin hrâm hrâm a tha hle. Kekawr tlawn hâk mai chu a samkhai a ni thei e, mah se a samkhai apiang hi a mawiin a zahawm lem lo. Mizote hian kan incheina puan mawi tak mai bih hi uar thar deuh deuh ila, kawr hâk tur pawh Mizo zemawi tak tithar leh tûrin i thlang uluk ang u.

2. Insiamthat a tul hle:
(a) Incheina thu ah hian tumah kan inruahmansak ngawt thei lo va, ha tawh suh pawh kan inti ngawt thiang awm lo ve. Amah erawh chu Mizo hnam zahawmna a lo thar leh nân leh Kristian kan nih avâng hian kan Pathian zahawm tak avâng tal hian hêng- lâi lang/ dul lang kawr hâk te, zakhnuai atanga hnute lang thei khawp kawr bân bûl hâk, etc. hi sim ila, a tha hle. Hêng thuam an inbelah hian nu te hian mawh kan phur nasa hlê a ni.
(b) Kekawr bîkah zin kawngah te, hnathawhna hmunah te leh hmundang leh thil awmdânin a zir em avânga kekawr kan ha a nih pawhin tawt lutuk lo ni thei se. Hnathawh nân leh lên vêl nân chuan a samkhai a, mipa lakah pawh hmeichhe tân chuan min vêng bawk a ni.
(c) Kan tu leh faten Pathian Biakna hmun, entirnân Biak In, Sunday School-ah te, chawhnu naupang inkhâwm leh tleirâwl inkhâwmna hmun, etc. a kawr an hâkte pawh hi khawvêl thil tih leh lâmna hmuna hâk awm tak kan hâk chhuahtîr ta. Abikin nu hian a mawh chu kan phur zual. Naupang kan chei duh dân atang hian insiamthat kan ngai hlê a ni. Kan Mizo hnam incheina hlu tak mai chawi nunga tihlu zual tûr hian Mizo Kristian Lal Isua zuitute hian a hmun leh a hun thliar thiam phâk tûrin tan la ila, kan hun pawimawh Biak In te, Kohhran hminga thil kan tih leh urhsun-ah te hi chuan PUAN bih ngei hi ching ila. Incheina-ah hian a hmun leh a hun tal thlang thiamin, kan Mizo hnam inchei dân hi zahpui lovin uar deuh deuh ila, kan mawi tial tial zâwk dâwn a ni. Hemi inzirtîr tûr hian Kohhran Hmeichhiate hi hma la tûr berte kan ni a, Nu leh Pa-te hian kan tu leh fate zirtîr theuh hi kan mawhphurhna-ah ngai ila, an thawmhnaw hâk tûrte pawh h enpui thei zêl ila a tha hlê ang.
(d) Phai lama kan tu leh fate kan tirh dâwn phei chuan inkhâwm, Mizo thiltih pawimawh leh punkhâwm hunte-a an inbel tûrte kentîr ngei ila a tha hle ang. A zawng zawng chuan kan khap theilo anih pawhin, a hun leh hmun hriattîr hrâm zêl ila a tha. Incheina hian thui tak chu kan mizia a tilang ve hrim hrim a, chuvângin ngaih pawimawh êm êm tur a ni.
(e) Kan Puan Ro- Puanchei, Ngotekherh, Kawrchei, etc. te hi kan roh thiam a ngai hle mai. Hmun thenkhatah chuan stage chei nân te, dawhkân khuh nân te an hmang thin a, a tihzahawmloh phah zawk hialin a ngaihtuah theih a, chin loh atân a tha zawkin a lang.

-Venghlui Pastor Bial Kohhran Hmeichhia : 2010-